Kwetsbare ouderen
Fraility is de engelse benaming voor fragiliteit/broosheid
Ongewenste uitkomsten van kwetsbaarheid zijn ziekenhuisopnames, verpleeghuisopname, vallen of sterfte. Kwetsbaarheid is dynamisch, iemand kan kwetsbaar zijn, maar dit kan afnemen.
De definitie van frail elderly is gedurende de jaren veranderd. De eerste definitie werd gesteld door Charles F. Fahey `
“‘Personen die meestal, maar niet altijd, een hogere leeftijd hebben dan 75 jaar en die vanwege een opeenstapeling van diverse voortdurende problemen frequent ondersteuning nodig hebben om het hoofd te kunnen bieden aan het dagelijks leven”
Dit betreft een conceptuele definitie, de andere vorm is operationele definitie hierbij wordt de kwetsbaarheid vastgesteld. In de jaren 80 werd kwetsbaarheid gelijk gesteld aan het hebben van een ziekte of aandoening. Vanaf de jaren 90 wordt kwetsbaarheid niet alleen door ziekten gedefinieerd, maar zit in een continuüm tussen zelfstandigheid en afhankelijkheid.
Definitie van kwetsbaarheid kunnen ook smal (definitie van Fried):
“Een biologisch syndroom van een verminderde reserve en weerstand tegen stressoren, dat het resultaat is van dalingen van diverse fysiologische systemen, en dat gevoeligheid voor ongewenste uitkomsten veroorzaakt.”
Of breed zijn:
“Een syndroom dat een groep van problemen en verlies aan mogelijkheden in diverse domeinen bevat, en een individu gevoelig maakt voor omgevingsfactoren.”
Er zijn verschillende meetinstrumenten zoals het meetinstrument van Fried, Fraility markers of de Groningen frailty indicator. Al deze instrumenten hanteren een verschillende definitie. Of een oudere kwetsbaar wordt bevonden hangt voor een groot deel af van de definitie die gehanteerd wordt.
Consensus tussen de deskundige is moeilijk .
Een definitie is succesvol als het voldoet aan de criteria:
1. Inhoud(verschillende determinanten)
2. Samenhang (neemt toe met het stijgen van de leeftijd)
3. Voorspellend (zoals sterfte, ziekenhuis of verpleeghuisopname)
4. Bruikbaar ( er moet een interventie in te zetten zijn)
Door Robert Gobbens zijn expert geraadpleegd om een nieuwe definitie van kwetsbaarheid te scoren. In Amerika ligt de focus voornamelijk op het lichamelijke domein, daar vinden ze een brede definitie lastig.
Fraility – disabillity- comorbiditeit zijn niet hetzelfde. Er bestaat wel overlap maar het zijn verschillende concepten.
De definitie van kwetsbaarheid volgens Gobbens:
“Een dynamische toestand waarin een individu Verkeert die tekorten heeft in één of meerdere domeinen van het menselijk functioneren (lichamelijk, psychisch, sociaal), die onder invloed van een diversiteit aan variabelen wordt veroorzaakt en die de kans op het optreden van ongewenste uitkomsten vergroot.”
Om de kwetsbaarheid bij deze definitie te kunnen meten is de Tilburg Fraility indicator ontwikkeld.
Op lichamelijk gebied wordt er gekeken naar ongewenst gewichtsverlies, moeilijkheden met het lopen en de kracht in de handen.
Criteria van meetinstrument zijn:
• Valide
• Betrouwbaar
• Eenvoudig
• Gebruiksvriendelijk
Interventies die bij kwetsbaarheid ingezet kunnen worden zijn:
• Zelfmanagement (regie)
• Depressiviteit behandelen
• Stimuleren tot lichaamsbeweging
• Stimuleren van sociale contacten
• Voedingsadvies